Meer vet eten is gezond! En waarom calorieen tellen onzin is.

Klinkt dat niet raar? 'Meer vet eten is gezond'. Gaat het tegen al je principes van gezond eten in? Er is een kleine nuance: meer gezonde vetten eten is gezond. Industriele (trans) vetten kun je beter laten staan. Grote boosdoeners van hart- en vaatziekten en dik worden: suikers en (geraffineerde) koolhydraten. Echt waar!

Waar komt de vet is ongezond hype vandaan?

Al vanaf de jaren 50 waren er signalen van een relatie tussen suikerconsumptie en hart- en vaatziekten. Gesponsored onderzoek door de suikerindustrie in de US zorgde dat deze hypothese tot in 2016! in de doofpot werd gestopt. 

In de jaren 50 deed Ancel Keys in 22 landen onderzoek naar de relatie tussen het eten van verzadigd vet en hart- en vaatziekten. Resultaten uit 15 landen ondersteunden zijn hypothese niet of spraken deze zelfs tegen. In 7 landen was er een relatie. Ditresultaat presenteerde hij. De suikerindustrie maakte hier dankbaar gebruik van. Toen Keys later zijn onderzoeksresultaten wilde herroepen was de mythe dat verzadigde vetten de oorzaak zijn van hart- en vaatziekten al wijd verspreid. Bijzonder is het feit dat Keys in zijn onderzoek het advies gaf om suiker, koolhydraten en industriele (ongezonde) vetten te vervangen door gezonde vetten om hart- en vaatziekten te voorkomen!

In 1964 werd wetenschappers gevraagd bestaande onderzoeken op het gebied van de invloed van vet- en suikers op de gezondheid te reviewen. Vervolgens werd door de suikerindustrie een selectie van deze onderzoeken gemaakt. Drie keer raden welke uitkomsten favoriet waren. Juist, die ten gunste van de suikerindustrie. Onderzoek met positieve uitkomsten op het gebied van vet en gezondheid werd genegeerd. Een van de wetenschappers gebruikte de resultaten van de review om de overheid gezondheids adviezen te geven. Deze hielden in dat verzadigde vetten de aanjager van hart- en vaatziekten waren. Dit advies werd overgenomen. En is sindsdien steeds voor waarheid aangenomen.

Suiker bljkt de boosdoener

Wat vetten betreft lijken we met zijn allen op het verkeerde been gezet te zijn. In 2016 verscheen een overzichtsstudie van de universiteit van Californie, waaruit bleek dat we al die jaren door de suikerindustrie op het verkeerde been zijn gezet.  De laatste jaren waarschuwen steeds meer organisaties, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie, dat juist een teveel aan toegevoegde suikers het risico op hart- en vaatziekten vergroot. En gezonde - ook verzadigde - vetten juist een beschermend effect kan hebben. 

Conclusie uit een groot onderzoek van de Cambridge University onder 600.000 deelnemers uit 18 landen: bij mensen die het meest verzadigd vet eten komt hartziekte niet meer voor dan bij mensen die er het minst van eten.  Dus niet vet lijkt de boosdoener, maar toegevoegde suikers. Naast bewerkte producten met chemische toevoegingen (daar raakt je lichaam van in de war omdat dit voor het lichaam onbekende stoffen zijn - denk bijvoorbeeld aan kunstmatige zoetstoffen!) en industriele vetten (transvetten). Uit de praktijk lijkt dit ook. We eten minder vetten, maar er zijn steeds meer mensen met overgewicht, chronische ziektes en vermoeidheidsproblemen.

Te weinig vet in ons dieet

Gezond vet is een essentiele energie bron voor ons! Onze hersenen bestaan bijvoorbeeld voor 60 procent uit vet. Die moeten gevoed worden. Ook je hart heeft juist vetten nodig als brandstof. Vetverbranding levert voor deze organen 2x meer energie op dan verbranding van glucose (suikers). En is dus een stuk efficienter! Ook komen er bij vetverbranding minder vrije radicalen vrij. Laatste kunnen onstekingen in het lichaam verzoorzaken. 

Calorieen tellen is onzin

Ik beweer het al jaren, maar zag het in Marjolein Dubbers boekje 'Eet meer energie met kokosboter' bevestigd. Het soort calorie bepaalt of deze voor- of nadelig is voor je gezondheid. Een suikercalorie is een 'lege calorie' en draagt vooral bij aan de opslag van vet - helpt je dikker maken. Gezonde vetten leveren twee keer zoveel calorien als bijvoorbeeld eiwitten of koolhydaten. Dat wil zeggen, dat ze het lichaam van twee keer zoveel energie voorzien. En sneller een verzadigd gevoel geven. Ons lichaam kan grote hoeveelheden vet verbranden (omdat ze dit nodig heeft), maar maar een beperkte hoeveelheid koolhydraten (suikers). '

Een teveel aan suikers draagt bovendien bij aan insuline resistentie (door de continue suiker schommelingen in je bloed). een hormonale disbalans en een darmflora die uit balans is (zich voedt met suikers - wat ook schimmels kan veroorzaken). Alle drie oorzaken van overgewicht. 

Gezonde vetten - onverzadigd

Gezonde meervoudig onverzadigde vetten  - ook wel essentiele vetten genoemd - zijn vetten die je lichaam niet zelf kan maken. Dit zijn vetten met omega 6 en omega 3 vetzuren. Normaliter is er een balans in je lichaam van omega 6 vetzuren die kleine ontstekingen veroorzaken en omega 3 vetzuren die deze remmen. Omega 3 vetzuren zitten bijvoorbeeld in vette  'wilde' vis (zalm. makreel, haring, sardientjes. forel). lijnzaadolie, perillaolie en zeewier. 

Dankzij ons huidige dieet hebben de meeste van ons een overschot aan omega 6 vetzuren en een flink tekort aan omega 3 vetzuren in het lichaam. Wat chronische ontstekingen tot gevolg kan hebben. Bijvoorbeeld soja olie, maisolie en zonnebloem olie bevatten veel omega 6. Omdat dit goedkope olien zijn worden ze door de voedingsmiddelenindustrie het meest gebruikt in bewerkte producten. Veel dieren worden bovendien gevoed met granen - die rijk zijn aan omega 6 -. Daardoor heeft vlees, zuivel en eieren vaak een hoog omega 6 gehalte. 

Omega 9 is ook een gezond vetzuur. Dit kan je lichaam echter zelf aanmaken. Je vindt omega 9 bijvoorbeeld in avocado, olijven en noten. 

Gezonde vetten - verzadigd

Gezonde verzadigde vetten zijn korte en middellange keten vetten als kokosolie,palmolie, ghee en roomboter. Hoe kleiner de keten, des te makkelijker het vet kan worden opgenomen in ons lichaam (lees: het lichaam snel van energie voorzien). Ook vlees van gras (niet graan!) gevoede dieren  & in de ongerepte natuur levende dieren bevat gezonde verzadigde vetten. Zuivelproducten als melk, kaas, yoghurt en kwark bevatten ook verzadigde vetten, maar zijn voor veel mensen irriterend voor de darmen (door caseine). Geiten- schapen en buffel melkproducten worden beter verdragen

Meer vet eten is gezond!

Gezonde vetten

• Zorgen voor (snelle) energie voor onder andere je hart en hersenen.
• Ze bevatten voor je lichaam essentiele vitamines A.D. E en K. 
• Beschermen je cellen tegen ongewenste indringers
• Helpen afvalstoffen en gifstoffen uit je lichaam te verwijderen
• Geven een verzadigd gevoel
• Werken preventief tegen Alzheimer

Uiteraard geldt ook hierbij dat overal waar 'te' voor staat niet gezond voor je is. 

En cholesterol dan?

Slecht cholesterol bestaat niet. Heb ik al jaren geleden bij een traning van LaVieSage geleerd.  HDL wordt wel het 'goede' chloresterol genoemd en LDL het 'slechte'. Beide zijn echter eiwitten die chlosterol vervoeren in je bloed. De een voert aan, de ander voert af.  Als  het evenwicht tussen LDL en HDL verstoord is, betekent het dat een lichaamsproces niet goed loopt. Van LDL bestaan twee soorten. LDL-A en -B. De laatste zijn kleine deeltjes die door je vaatwand kunnen. En is geoxideerd cholesterol. Dat ontstaat door een voedingspatroon met veel suikers en koolhydraten. In combinatie met chronische ontstekingen in het lichaam kan deze plaque veroorzaken. 

Cholesterol zelf is zo belangrijk voor je lichaam dat het door bijna iedere cel wordt aangemaakt. Een hoog gehalte blijkt je lichaam juist te beschermen!

Statines die gegeven worden om je chlolesterol gehalte te verlagen,  zorgen dat je energie systeem plat gelegd wordt. Mensen die statines slikken zijn vaak chronisch moe.

Is vet verhitten slecht?

Het ligt eraan welk vet je verhit

• Ghee (geklaarde boter), palmolie en kokosolie kun je tot hoge temperatuur verhitten zonder dat deze oxideren - en zo schadelijke stoffen geven die onstekingen in je lichaam veroorzaken.
• In roomboter kun je wel wat verwarmen, maar niet op hoge temperatuur bakken. 
• In olijf- of avocado olie kun je alleen op middenhoge of lage temperatuur bakken. 
• Alle andere vetten zijn alleen geschikt om koud te gebruiken. Ook bijvoorbeeld zonnebloemolie. Bedenk dan eens dat bijna alle chips die je koopt gebakken worden in zonnebloem olie! En wat dit voor je lichaam doet. 

Een ketogeen dieet gezond of niet?

De laatste tijd hoor je steeds meer over een  'ketogeen' dieet. Dit bestaat uit relatief veel gezonde vetten en eiwitten, maar weinig koolhydraten. Waardoor je lichaam haar energie vooral haalt uit vetten en bijna niet uit koolhydraten (verbranding). Een strikt ketogeen dieet is niet gezond! 

Uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld voor hardlopers of snelwandelaars een dergelijk dieet een negatief effect kan hebben op prestaties. Ook voor je schildklier is een strikt ketogeen dieet niet gezond. 

Ketogene dieten adviseren meestal iedere dag vlees, vis of eieren en zuivelproducten te eten. Deze werken verzurend  - wat niet gezond is - . Zuivelproducten brengen bij veel mensen schade aan de darmen aan. 

Ook bevat een ketogeen dieet vaak relatief weinig groenten. Terwijl we daar juist veel van nodig hebben voor een goede gezondheid. 

Ketonen worden vooral in je lever aangemaakt bij vetverbranding. Voor je hersenen zijn ketonen essentieel om te functioneren.

Een strikt ketogeen dieet is  dus vanuit gezondheidsredenen niet wenselijk. Wel wenselijk is dat we veel meer gezonde vetten gaan eten (waar je dus echt NIET dik van wordt). En minder (geraffineerde) koolhydraten en bewerkte voedingsmiddelen.  De voordelen: meer energie, minder honger gevoel, een beter humeur, geen slaperig gevoel na een maaltijd, beter functionerende hersenen, minder kans op chronische ziektes, overtollige kilo's kwijtraken.

Dus giet een scheut olijfolie over je groenten en in je eigengemaakte soep. Dan neem je meteen de vitamines hierin meteen beter op. Smeer kokos- of roomboter op je (suikervrije) bananen-notenbrood en eet regelmatig een avocado. En ontdek wat het met jou doet.

Meer lezen? Koop het boek 'Eet meer energie; voor een vitaal en vrolijk leven' van Marjolein Dubbers.

Bronnen: bnnvara-zembla, Marjolein Dubbers - de energieke vrouwenacademie.nl, LaVieSage, Happyhealthy.nl, ketogeen.com, Runnersworld.nl