Botox - is het veilig?

Tegenwoordig lijkt een behandeling met botulinum toxin A (Botox is een merknaam van een leverancier hiervan) even gewoon als een bezoekje aan de tandarts. Botox parties zijn zelfs in sommige landen de Tupperware parties voorbij gestreefd. Persoonlijk ben ik huiverig om een gif (want dat is botulinum toxin A) in mijn gelaat te laten spuiten. Maar ook nieuwsgierig wat de laatste wetenschappelijke kennis is over wel of geen gevaren op termijn. Tijd voor een blog artikel!

Wat is botulinum toxin A?

Een neurotoxine geproduceerd door Clostridium botulinum, de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor voedselvergiftiging (botulisme). Van alle neurotoxinen is dit de meest dodelijke van alle nog bekende variëteiten. Slechts 1 g zuiver  type A-toxine kan een miljoen mensen vernietigen, daarom heeft het Amerikaanse leger overwogen het in te zetten als biologisch wapen. Botulinum toxin A werkt als facelift uit een flesje, doordat het bij inspuiting verlamming veroorzaakt.

Botulinum toxin A als cosmetisch middel

Vanaf 1989 mag botulinum toxin A gebruikt worden om oogtrekkingen te behandelen. Een Canadese arts die het hiervoor gebruikte constateerde dat tegelijkertijd ook rimpels in het voorhoofd verdwenen. En bood samen met haar man - dermatoloog - behandelingen hiervoor aan. Plastische chirurgie 'uit een flesje' was geboren. Vanaf 2002 is botulinum toxin A een goedgekeurd middel voor cosmetische doeleinden. Botox, geproduceerd door Allergan Pharmaceuticals, is de gepatenteerde vorm van de stof botulinetoxine A, en het meest bekende merk op de markt.

Werkt Botox?

Botox werkt zeker om een strakker gelaat te creeeren. Het onderbreekt de afgifte van de neurotransmitter acetylcholine die voor spier reflexen zorgt. Zonder deze neurotransmitter is een spier effectief verlamd. Als je spieren gedurende een bepaalde periode niet kunt laten bewegen, worden lijnen en rimpels gladgestreken. Het effect van Botox is tijdelijk; tussen drie en acht maanden.

Is Botox veilig?

De meningen zijn verdeeld of het gebruik van Botox veilig is. Experts zeggen dat er per keer maar een kleine hoeveelheid gif in het lichaam gespoten wordt. Die op termijn het lichaam weer verlaat - wat je merkt aan het feit dat het effect van de behandeling na een aantal weken of maanden afneemt-. Wat de lange termijn effecten zijn bij (langdurig) gebruik van Botox is niet bekend. Het wordt nog 'maar' 16 jaar als cosmetisch middel ingezet.

Wat ik weet uit de cosmetica en food markt, is dat ook heel lang werd gedacht dat kleine beetjes synthetische conservering in cosmetica en voeding niet schadelijk zijn voor je. Inmiddels is bekend dat al die kleine beetjes zich opstapelen in het lichaam - het lichaam niet verlaten - en op termijn wel degelijk klachten kunnen veroorzaken.

Recent onderzoek van de Universiteit van Wisconsin-Madison geeft aan dat in tegenstelling tot de veronderstelling dat Botox op de injectieplaats blijft, het in staat is om tussen zenuwcellen te bewegen - zich te verplaatsen. Dit onderzoek was met muizen, maar het is goed mogelijk dat bij mensen een zelfde proces plaats vindt. Nader onderzoek moet dit uitwijzen. 

Al in 2009 heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA)  een veiligheidswaarschuwing gegeven, waarin stond dat het toxine "zich vanuit het gebied van injectie kan verspreiden om symptomen van botulisme te produceren", zoals spierzwakte en ademhalingsmoeilijkheden die uren of weken na een injectie kunnen optreden. Botulinetoxine is een gif dat inwerkt op zenuwprikkels. Op langere termijn zouden spierklachten of spierverslapping kunnen optreden. 

Ook zijn er diverse mogelijke bijwerkingen bekend, die echter lang niet bij iedereen voorkomen. Zoals duizeligheid, jeuk of het optreden van zwellingen en verhardingen. Dit komt omdat het lichaam reageert op de lichaamsvreemde en giftige stof butulinetoxine, die wordt ingebracht. Ook hoofdpijnklachten en eventueel een hangend oog (door een verdoving van een klein oogspiertje) kunnen optreden.  (Een deel van) deze bijwerkingen verdwijnen meestal in de loop van de tijd - zoals de Botox injectie zelf ook na enige tijd uitgewerkt is.

En wist je dat je zelfs rimpels kunt veroorzaken door Botox gebruik? Na de behandeling tegen fronslijnen proberen andere spieren in je gelaat een frons te maken. Doe je dit herhaaldeijk dan kan dit voor  (nieuwe) rimpels zorgen.

Feit is dat Botox big business is voor de pharmaceutische industrie. In 2001 was de omzet nog 'slechts' 300 miljoen dollar. In 2015 al 1.3 biljoen! En de helft van de totale omzet van fabrikant Allergan. Gezien de financiele belangen zal er dus dus zeker gelobbyed worden om eventuele negatieve geluiden in de kiem te smoren.

Conclusie

Mocht je voor Botox gaan, doe het bij een goede specialist. De behandeling is zeker niet zonder risico's. Bepaalde gezondheidsklachten/symptonen zijn een contra indicatie. Een goed opgeleide behandelaar is geen overbodige luxe!

Omdat het idee van moedwillig gif in je lichaam spuiten. En het feit dat de behandeling nog relatief jong is - waardoor nog weinig bekend over eventuele negatieve lange termijn effecten - is Botox niet mijn ding.

Ik prefeer nog steeds cosmetische acupunctuur als alternatieve verjongingsbehandelmethode. Ook al duurt een behandeling langer dan 'even een spuit zetten'. En is het effect hiervan minder 'instant'. Maar wel natuurlijk! En gebaseerd op eeuwenoude kennis van de Chinese Geneeskunde. 

Bronnen: menselijklichaam.nl, theguardian.com, huffingpost.com, wddly.com, wikipedia.com. rxlistcom, healthline.com,dailymail.co.uk, medischdossier.org, beautyjournaal.nl.