Siliconen in huid- en haarverzorging; slecht of niet?

In veel huid- en haarverzorgingsproducten zitten siliconen. Ze zorgen dat je creme lekker smeerbaar is, je huid zacht aanvoelt, fijne rimpeltjes worden opgevuld en je haar niet pluist en glanst. De meeste pure cosmetisa merken blijven ver weg van het gebruik van siliconen. Is dit terecht? In deze blog meer. 

Wat zijn siliconen?
Een synthetisch ingredient dat onstaat door het bewerken van silicium - dat je o.a. in zand en graniet vindt. Vaak voorkomende siliconen in cosmetica producten zijn de niet in water oplosbare dimethicone en dimethiconol. Of afgeleiden hiervan. Op dit type siliconen ga ik daarom verder in.

Dimethiconen in huidverzorging

Waarom dimethiconen in huidverzorging?

Dimethicone (en andere siliconen) is een goedkoop ingredient, die net als minerale olien (petrolatum, parrafinum liquidum) vanwege de lage prijs vaak wordt gebruikt als basis voor huidverzorgingsproducten.

Verstoren dimethiconen de huidfunctie?
Anders dan minerale olien sluit het de huid minder af - het ligt als een soort gaas op de huid - waardoor de natuurlijke huidfuncties minder worden verstoord.  - Experts zijn het er niet helemaal over eens of de natuurlijke huidfunctie helemaal niet of minder wordt verstoord - . Dimethiconen zorgen er wel voor dat vocht minder makkelijk de huid verlaat en dat overige ingredienten die je op je huid smeert of elementen van buiten minder makkelijk je huid in gaan. Dit wil naar mijn mening zeggen dat de natuurlijke huidfunctie toch enigszins ontregeld lijkt te worden. Op langere termijn zou je dus dezelfde effecten kunnen hebben als met minerale olien: je huid verleert haar natuurlijke functie, waardoor deze droog en trekkerig aanvoelt als je stopt met het gebruik van producten met dimethiconen. En fijne lijntjes en rimpeltjes juist zichtbaarder worden. 

Geen voordelen voor de huid
Maar siliconen bieden ook geen enkel voordeel voor de huid. Ze bevatten geen mineralen, vitaminen of andere verzorgende en voedende stoffen voor je huid.  De Cosmetics Database van Environmental Working Group (een gernommeerde en zeer uitgebreide database met een analyse van duizenden ingredienten) geeft bovendien aan dat dimethiconen schadelijk kunnen zijn voor je organen. En dat ze milieu onvriendelijk zijn. Hoogwaardige plantaardige olien bevatten wel huidverzorgende ingredienten en zijn niet schadelijk voor het milieu. Pure huidverzorgingsmerken geven daarom hier de voorkeur aan.

Zinvol gebruik van siliconen in huidverzorging
Volgens dr Baumann is de enige zinvolle reden om siliconen te gebruiken om de werking van een hoogwaardig product met plantaardige olien wat af te zwakken. Een klein aantal mensen heeft een overgevoelige huid, waarvoor tijdelijk of permanent de werkzame stoffen in pure plantaardige olien too much is. Door een product te verdunnen met wat siliconen olie, kan de huid op een rustiger tempo herstellen. Vergelijk het met iemand met een zwakke maag of darmklachten. Door tijdelijk wat minder vet te eten of op dieet te gaan wordt de maag/darmen ontlast.

Kunnen siliconen in huidverzorging voor puistjes zorgen?
Wel als je je huid niet goed reinigt. Het laagje siliconen op je huid zorgt ervoor dat vuil en vet (talg) makkelijker op de huid blijft liggen. Reinig je je huid niet goed, dan kunnen deze je porien verstoppen en voor puistjes zorgen.

Dimethiconen in haarverzorging

Heb je wel eens een hoofdluis behandeling gedaan van Prioderm? Waar geen giftige stoffen in zitten om de luizen te doden, maar een zeer hoog percentage dimethiconen? Wat een laag om de haren legt, die zorgt dat luizen en eitjes stikken. En heb je gemerkt dat het haar dagen daarna nog sluik en vettig eruit ziet? Dan heb je een idee wat het effect van dimethiconen op je haar is. Alleen zit in de luizenproducten wel een heel hoog percentage dimethiconen!

De 'built up' werking van dimethiconen in haarverzorgingsproducten
Deze leggen een waterafstotend filmpje om het haar, waardoor dit er glad en zacht uitziet en minder pluist. Omdat dimethiconen niet in water oplosbaar zijn, is het lastig ze allemaal uit je haar te wassen. Waardoor het laagje siliconen om je haren zich opbouwt. Dit verstikt je haar. En zorgt dat voedende ingredienten van haarverzorgingsproducten niet meer bij je haar kunnen. Op termijn zorgt dit voor 'zwaar', droog, futloos en breekbaar haar. Dat moeilijker doorkambaar wordt. En krullend haar minder de kans geeft om te krullen. 

Zoals al bij huidverzorging aangegeven bevatten dimethiconen verder geen enkele verzorgende of opbouwende elementen voor je huid. Dit geldt ook voor je haar.

Nadelig effect op je hoofdhuid
De dimethiconen in haarverzorgingsproducten kunnen ook op je hoofdhuid een laagje vormen. Die de natuurlijke huidfunctie verstoren en hoofdhuid problemen kunnen geven als jeuk, eczeem, roodheid en roos.

Afkicken van dimethiconen

Stop je (na lang gebruik) met het gebruik van huid- of haarverzorgingsproducten met dimethiconen, dan kan het zijn dat je eerst wat ontwenningsverschijnselen krijgt als pukkeltjes, heel droog en pluizig haar. In feite maskeren de dimethiconen de werkelijke conditie van je huid of haar. Je huid en haar moeten een nieuwe balans vinden. Dat duurt even. Vooral bij je haar kan het bovendien een tijdje duren voordat je alle dimethiconen eruit gewassen hebt. Er bestaan speciale clarifying of detox shampoo's. De meeste reguliere zijn niet echt puur ;-). Naar mijn idee - wie wil testen? - detoxed de dr Alkaitis Herbal Shampoo ook. En anders een kleimasker zoals Logona Lavaerde of LaVieSage Cleanse & Mask

Bronnen: drBaumann, blog Jitske Ultee, Annmariegiani.com, beautyspot.nl, Cosmetic Database (EWG), hebjehaarweer.nl